PEDAGOG SPECJALNY
„Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi” Janusz Korczak
Wspomaganie przez wspieranie – porady pedagoga specjalnego
Drodzy Rodzice, zachęcamy do zapoznawania się z materiałami, które sukcesywnie będą udostępniane w zakładce „Wspomaganie przez wspieranie – porady pedagoga specjalnego”
Poniżej przedstawiam wybrane propozycje aktywności stymulujących rozwój poznawczy, społeczny i emocjonalny dzieci a także ćwiczenia rozwijające sprawność manualną, grafomotorykę, percepcję wzrokową, percepcję słuchową, mowę i myślenie.
1. Ćwiczenie sprawności manualnej, grafomotoryki:
- gniecenie gąbki, piłeczki;
- wyczuwanie różnych powierzchni, dotykanie, odgadywanie, co jest w woreczku;
- ugniatanie papierowych kul;
- zabawy konstrukcyjne np. budowanie z klocków;
- przewlekanie sznurka przez otwory;
- wkładanie guzików do skarbonki;
- malowanie całą dłonią dużych powierzchni;
- lepienie z mas plastycznych z dodatkiem kaszy, ryżu itp.;
- zabawy klamerkami/ spinaczami- przenoszenie drobnych elementów, dopinanie;
- dorysowywanie brakujących elementów (np. z: J. Baran, "Terapia zabawą");
- rysowanie pod dyktando;
- wycinanie: dowolne, po linii, cięcie pasków.
\
2. Ćwiczenia rozwijające i usprawniające percepcję i pamięć wzrokową oraz koordynacje wzrokowo- ruchową:
- wyszukiwanie przedmiotów w najbliższym otoczeniu;
- wskazywanie i rozpoznawanie figur geometrycznych (np. gra „Figuraki”);
- naśladowanie czynności wykonywanych przez drugą osobę "zabawa w lustro";
- dobieranie par jednakowych przedmiotów, obrazków (układanki typu "Memory");
- wyszukiwanie par obrazków, które do siebie pasują lub tworzą całość (np. pies buda, korona- pień drzewa);
- "czego brakuje?"- zapamiętywanie układu obrazków;
- układanie puzzli;
- zabawy konstrukcyjne wg podanego wzoru (np. budowanie wieży z klocków wg wzoru);
- porównywanie dwóch podobnych zabawek pod względem cech podobnych i różniących;
- układanie prostych ciągów rytmicznych (dwa elementy np kot, pies, kot, pies..);
- układanie klocków wg określonej zasady np koloru;
- odwzorowywanie prostych symboli, znaków oraz szlaczków;
- rysowanie, malowanie kredą, farbą linii pionowych, poziomych, ukośnych falowanych na wzorze.
3. Ćwiczenia percepcji, pamięci słuchowej i koordynacji słuchowo- ruchowej:
- rozpoznawanie wytwarzanych dźwięków- głosu i źródła dźwięku np szelest gazety, kapanie wody z kranu;
- ilustrowanie dźwięków poprzez różne formy działalności dziecka (np.naśladowanie wiatru , deszczu, burzy zapomocą gniecenia gazety)
- rozpoznawanie osób po głosie ("zgadnij, kto cię woła");
- wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków ze względu na ich natężenie (głośno-cicho);
- wysłuchiwanie zmian w tempie słyszanych dźwięków (szybko- wolno);
- wysłuchiwanie i powtarzanie dźwięków tworzących układy rytmiczne np. podczas klaskania, tupania;
- rozpoznawanie i przeliczanie dźwięków dochodzących z otoczenia;
- zabawy z instrumentami: bębenek, cymbałki itp;
- śpiewanie piosenek z jednoczesnym naśladowaniem gestów, powtarzanie rymowanek
- ćwiczenia słuchu fonematycznego: analizy i syntezy sylabowej, wysłuchiwanie głosek w nagłosie i wygłosie.
4. Stymulacja rozwoju mowy:
- gimnastyka języka przed lustrem np. wysuwanie, wsuwanie języka;
- ćwiczenia oddechowe typu: zdmuchiwanie świeczki, dmuchanie na papierek, piłeczkę itp;
- zachęcanie do mówienia w sytuacjach codziennych;
- wyszukiwanie na obrazkach elementów wskazanych przez dorosłego, powtarzanie nazw oraz prostych zdań np. „chłopiec szuka piłki” itp.;
- wykorzystywanie gestów podczas nauki wierszy i piosenek;
- nazywanie przedmiotów i sytuacji podczas codziennych czynności;
- ćwiczenia dźwiękonaśladowcze np. naśladowanie odgłosów zwierząt;
- układanie historyjek obrazkowych, opowiadanie treści obrazków.
5. Pobudzenie aktywności poznawczej dziecka:
- pobudzenie rozwoju pamięci dowolnej poprzez utrwalanie informacji o sobie;
- rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni;
- rozpoznawanie, nazywanie czynności wykonywanych przez dziecko i inne osoby;
- wprowadzanie, utrwalanie nazw kolorów podstawowych i pochodnych;
- wprowadzanie, utrwalanie nazw wybranych owoców, warzyw, zwierząt domowych, , leśnych i egzotycznych;
- utrwalanie nazw figur geometrycznych;
- rozwijanie umiejętności przeliczania na konkretach w możliwie szerokim zakresie;
- wprowadzanie nazw aktualnej pory roku i jej cech charakterystycznych;
- łączenie na zasadzie przedmiot- czynność oraz przedmiot- czynność- zawód
- układanie obrazków wg czynności następujących po sobie (plan dnia, historyjki obrazkowe);
- stymulacja myślenia przyczynowo- skutkowego: „Co wydarzyło się potem?”.
6. Budzenie wiary we własne możliwości i umiejętności:
- zabawy i ćwiczenia wynikające z zainteresowań dziecka ("co lubię", "co potrafię");
- rozwijanie sposobu komunikacji werbalnej dziecka;
- doskonalenie czynności samoobsługowych, zachęcanie do samodzielnego podejmowania decyzji w zabawie;
- zachęcanie do samodzielnego odkładania rzeczy na miejsce, korzystania z toalety, jedzenia i ubierania;
- chwalenie dziecka za najmniejsze nawet postępy, podkreślanie mocnych stron dziecka.
7. Rozwijanie sfery społeczno- emocjonalnej:
- zabawy w grupie dzieci;
- nauka wygrywania i przegrywania podczas gier typu ściganki, memo itp.;
- ustalanie i przestrzeganie zasad zgodnej i bezpiecznej zabawy;
- zwracanie uwagi na potrzeby innych ludzi, kształtowanie empatii poprzez zabawy naśladowcze typu „lustro”;
- zabawy tematyczne np. w dom lub przedszkole;
- wzbogacanie rysunku postaci ("to jestem ja i tak wyglądam");
- nazywanie różnic i podobieństw między sobą i innymi np. wszyscy lubimy jeść lody;
- rozwijanie umiejętności rozpoznawania wybranych emocji (zabawy naśladowcze, zabawy mimiczne);
- rozpoznawanie emocji na zdjęciach i symbolach ( np. z wyd. Harmonia);
Magdalena Żak-Ligęza- pedagog specjalny
Propozycje kolejnych tematów:
Rozwój sensoryczny dziecka
“Nie bądź zielony w temacie autyzmu, w kwietniu bądź niebieski”!
Jak rozwijać percepcję słuchową?
Jak rozwijać percepcję wzrokową?
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) – jak wzmacniać kompetencje społeczne w domu?